1. Introductie

Zorgboerderij Swaenensteyn is een plek waar kinderen, jongeren en jongvolwassenen welkom zijn die extra begeleiding nodig hebben in hun ontwikkeling. In een groene en ruimtelijke omgeving worden tal van activiteiten geboden, gericht op ontwikkeling en ontspanning. De kracht van de zorgboerderij zit in de kleinschalige,  flexibele en individueel afgestemde zorg. Zorgboerderij Swaenensteyn is erkend als een zorginstelling en heeft een WTZI erkenning. De zorgboerderij voldoet aan alle kwaliteitseisen om ook als zorginstelling te functioneren en heeft een kwaliteitskeurmerk.

De locatie in Zoetermeer en Hazerswoude-Dorp hebben dezelfde opzet en zijn beiden landelijk en groen gelegen met veel ruimte. Zoetermeer is goed te bereiken met het openbaar vervoer en ligt aan de stadskern.  Locatie Hazerswoude ligt buiten de dorpskern en is lastiger bereikbaar met het openbaar vervoer.

Op de zorgboerderij komen kinderen en jongeren met psychiatrische problematiek, zoals autisme, ADHD, gedragsproblemen of een verstandelijke beperking. Een aantal van hen is vastgelopen op school of bij de klinische (dag-)behandeling. Anderen hebben extra ondersteuning nodig tijdens de middag- of zaterdagbesteding.
Op de zorgboerderij werkt een enthousiast team met bevlogen professionals die de kinderen en jongeren begeleiden en ondersteunen. Er wordt vanaf september 2017 ook SOVA training en Rots en Water training aangeboden door opgeleide hulpverleners.

Dit schrijven geeft u een beeld van de zorgboerderij; op welke doelgroepen de zorgboerderij zich richt, de werkwijze van de zorgboerderij en andere relevante informatie voor verwijzers en ouders.

2. Visie & missie

Zorgboerderij Swaenensteyn biedt kleinschalige en persoonlijke zorg waarbij positiviteit, respect en openheid hoog in het vaandel staan. Zorgboerderij Swaenensteyn is een veilige en huiselijke plek waar kinderen en jongeren de ruimte krijgen en gewaardeerd worden.

Er wordt gewerkt aan het aanleren en vergroten van educatieve en sociale vaardigheden waardoor de zelfredzaamheid en zelfstandigheid wordt gestimuleerd. Dit is van groot belang om de best mogelijke kansen te bieden om uiteindelijk te kunnen participeren in de maatschappij.

De zorgboerderij is een open instelling, met een groen en ruimtelijk karakter. Het buitenleven en omgaan met de natuur, de dieren en elkaar geeft de mogelijkheid tot veel activiteiten. De zorgboerderij biedt een plek waar kinderen en jongeren hun mogelijkheden en interesses ontwikkelen. Binnen al de activiteiten wordt op een natuurlijke en geïntegreerde manier gewerkt aan het ontwikkelen van vaardigheden. Op de zorgboerderij ervaren de kinderen dat zij op een waardevolle manier bezig zijn en er toe doen.

Zorgboer Bert en zorgboerin Adriënne van Swaenensteyn werken vanuit een positief christelijke levensovertuiging. Maar de zorgboerderij staat open voor iedereen die bij de doelgroep past. Andere meningen en levensopvattingen worden gerespecteerd en hier wordt ook rekening mee gehouden. In de praktijk houdt het in dat er voor het eten een moment stilte wordt gevraagd om gelegenheid te geven om te bidden. Ook tijdens de educatie en christelijke feestdagen wordt aandacht besteed aan normen en waarden.

3. Doelgroep

De zorgboerderij staat open voor een brede groep zorgvragers (kinderen, jongeren en jong-volwassenen). In overleg met ouders en verwijzers wordt gekeken of de zorgboerderij de gewenste zorg kan bieden.

Uitsluitingscriteria

De zorgboerderij is niet geschikt voor;

  • Kinderen en jongeren die zeer angstig zijn voor dieren.
  • Kinderen en jongeren met externaliserend gedrag die daarbij onveilig zijn voor zichzelf en/of omgeving.
  • Onvrijwillige zorg in het kader van de Wet zorg en dwang.

Dit houdt uitdrukkelijk niet in, dat kinderen die dit gedrag zijn gaan vertonen door externe factoren (zoals de thuissituatie, overvraging op school etc.) bij voorbaat worden uitgesloten.
De praktijk heeft bewezen dat in meerdere gevallen dit gedrag weer zou kunnen normaliseren en dat het maken van de goede keuzes kan worden aangeleerd. Wel moet de veiligheid van cliënt en overige zorgvragers zo goed mogelijk worden gewaarborgd. De verwijzers, in samenspraak met ouders/verzorgers, zorgboer en –boerin, de psycholoog en orthopedagoog van de zorgboerderij hebben hierbij een nadrukkelijke rol en gezamenlijke verantwoording. Er wordt gewerkt met incidentenformulieren en indien er ondanks alle ingezette hulp meerdere of heftige incidenten voorkomen wordt de plaatsing in overleg beëindigd. De zorgboerderij heeft geen mogelijkheid tot een afzonderingsruimte of gestructureerd fixeren en heeft een open setting.

  • Kinderen en jongeren met verslavingsproblematiek.
  • Kinderen en jongeren met een geschiedenis van seksueel overschrijdend gedrag

4. Vormen van zorg

De zorgboerderij biedt:

  • Dagbesteding en langdurige zorg
  • Middagbesteding
  • Zaterdagbesteding
  • Eductieve activiteiten
  • Behandelvormen en trainingen

Dagbesteding en langdurige zorg
De zorgboerderij biedt begeleiding aan kinderen en jongeren die door een gestagneerde ontwikkeling geen (volledig) regulier of speciaal onderwijs meer kunnen volgen. Een deel van deze kinderen is in afwachting van behandeling of plaatsing op een nieuwe school. Het doel van de dagbesteding op de zorgboerderij is om te voorkomen dat deze kinderen en jongeren langdurig thuis komen te zitten. De zorgboerderij werkt in die gevallen nauw samen met verwijzers om te zoeken naar een passende school of klinische (dag-)behandeling. Vaak is sprake van een opbouw, waarbij het kind langzaam gaat wennen op de nieuwe school en daarnaast dagbesteding heeft op de zorgboerderij. Ook kinderen die voor een aantal uur onderwijs of thuisonderwijs krijgen kunnen terecht op de boerderij. De dagbesteding kent een divers aanbod aan activiteiten waar het kind of de jongere aan kan deelnemen. Zo heeft de zorgboerderij veel dieren die verzorgd dienen te worden. Naast de verzorging worden kinderen en jongeren ook bewust gemaakt van de taken die horen bij het houden van dieren. Verder wordt er gewerkt op het erf en is er een moestuin. Ook in de binnenruimtes zijn er diverse activiteiten met als doel de kinderen en jongeren zelfstandiger en zelfredzamer te maken. Zo worden er kookworkshops georganiseerd en worden kinderen bewust gemaakt van gezond en ongezonde voeding.

Educatieve activiteiten

Een aantal kinderen op de zorgboerderij heeft meerdere schoolwisselingen gehad. Hierdoor hebben ze vaak een laag zelfbeeld ontwikkeld en speelt faalangst een rol in de motivatie om te leren. Deze gevolgen komen vaak bovenop de al gecompliceerde problematiek. De zorgboerderij vindt het belangrijk om juist deze kinderen educatieve activiteiten aan te bieden. Hierbij wordt gericht op het bijhouden van schoolse vaardigheden en het opdoen van positieve leerervaringen. Voor de educatieve activiteiten zijn gediplomeerde onderwijzers aangesteld. Het is voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren van groot belang dat ze blijven leren om zo hun kansen op een zo zelfstandig mogelijke toekomst te vergroten. De zorgboerderij is geen school, maar kan in samenwerking  met de school van herkomst een educatief plan opstellen. Voor een aantal jongeren is de conclusie dat er geen passende onderwijsplek is binnen het huidige onderwijssysteem in Nederland. De meeste van deze jongeren hebben een leerplichtontheffing, of krijgen zorg in het kader van de wet langdurige zorg. De zorgboerderij vindt het desondanks belangrijk om te investeren in de educatieve ontwikkeling van deze kinderen. De educatie richt zich op het leren van vaardigheden om hen zo zelfstandig mogelijk te laten functioneren in de maatschappij.

Middagbesteding
De zorgboerderij biedt middagbesteding voor kinderen en jongeren die vanwege eigen problematiek meer intensieve begeleiding nodig hebben dan reguliere naschoolse opvang.

Zaterdagbesteding
Zaterdagbesteding richt zich op ontspanning en het ontwikkelen van sociale en praktische vaardigheden. De zaterdagopvang wordt ook ingezet om ouders/verzorgers te ontlasten.

Logeeropvang (Gestopt per januari 2022)
De logeeropvang biedt ontspanning voor kinderen en jongeren in een steunende en structurerende omgeving. De logeeropvang wordt ook ingezet om de thuissituatie  te ontlasten en de kinderen en jongeren zelfstandigheid aan te leren

In Hazerswoude-Dorp is eenmaal in de maand een weekend logeren. Hier kunnen maximaal 14 kinderen of jongeren logeren. Het logeren in het weekend is gericht op het aangaan van een veilige hechtingsrelatie. Deze plaatsen worden vaak langdurig ingenomen door vaste logees.
Het logeren vindt plaats in kleine slaapzalen waarbij goede afspraken worden gemaakt met de logees en hun ouders/verzorgers.

Trainingen/behandelvormen
De zorgboerderij biedt aan kinderen en jongeren verschillende trainingen aan. Onder andere wordt er gewerkt aan de sociale vaardigheden door midden van de SOVA-training. Ook zijn er mogelijkheden voor specifieke individuele trainingen waaronder ‘Rots en Water en ‘Beter bij de les’. Deze trainingen worden enkel aangeboden aan cliënten van de zorgboerderij. Daarnaast zijn er verschillende behandelvormen mogelijk op locatie of in samenwerking met andere instanties.

5. Werkwijze van de zorgboerderij

Kinderen en jongeren worden op de zorgboerderij aangemeld door uiteenlopende redenen. Sommigen nadat een lang traject van hulpverlening is doorlopen en anderen voor een prettige plek naast een schoolse setting. De werkwijze omtrent aanmelding is te vinden onder de procedure aanmelding.

Als een kind met problematiek wordt aangemeld op de boerderij, moet het eerst herstellen en tot rust komen (herstelfase). Pas wanneer een kind weer vertrouwen en veiligheid ervaart kan er gewerkt worden aan de ontwikkeling van vaardigheden met behulp van persoonlijke doelen (ontwikkelfase). Na verloop van tijd zullen deze aangeleerde vaardigheden steeds beter beklijven en zal het kind weer zelfvertrouwen ontwikkelen (stabilisatiefase). Dan kan er met alle betrokkenen gewerkt worden aan (terug-)plaatsing op een passende onderwijsplek (herintegratie fase). De duur van deze fases is zeer afhankelijk van het kind en zijn systeem, en de mogelijkheden die er zijn tot een plaatsing elders.

Wanneer de kinderen en jongeren zorg krijgen op de zorgboerderij, blijft de verantwoordelijkheid voor een vervolgtraject zoals bijvoorbeeld plaatsing op school of dagbehandeling bij de verwijzer. De zorgboerderij overlegt met de verwijzer over de ontwikkeling van het kind en werkt samen om een zo goed mogelijke overgang te realiseren.

Wanneer er besloten wordt dat de zorgboerderij een passende setting is voor een kind/jongere zal er een plan opgesteld worden. Hierbij wordt concreet gemaakt aan welke doelen een kind/jongere de komende periode zal gaan werken. Ook hierbij wordt het toekomstperspectief verwerkt in de doelen. Zo leert het kind/jongere vaardigheden die nodig zijn binnen bijvoorbeeld de schoolse setting.

Mentorsysteem
De zorgboerderij kent een mentorsysteem die zorgt dat een kind/jongere een vast vertrouwenspersoon heeft waarmee er gewerkt kan worden aan de verschillende ontwikkelingsdoelen.

De zorgboerderij werkt met een evaluatiestructuur waardoor er goed gemonitord waar de aandachtspunten van een kind liggen. Bij de start op de zorgboerderij wordt er gewerkt met een begeleidingsplan. In dit plan staan de doelen voor de eerste drie maanden. Na drie maanden volgt een eerste evaluatie met ouders en worden de doelen bijgesteld waar nodig. Door het continu monitoren van de ontwikkelingen zorgt de zorgboerderij voor optimale aansluiting op de behoeften van het kind/jongere. Mocht de geboden zorg niet voldoende aansluiten, kan er adequaat ingespeeld worden en kan de zorg geïntensiviseerd worden waar nodig.

Dit kan zowel op de zorgboerderij door het aanbieden van trainingen of door het inschakelen van externe (samenwerkings)partners. Voor de kinderen/jongeren is er een constructief samenwerkingsverband met de zorgprofessionals van Kinderpraktijk Zoetermeer (KPZ). De kinderpraktijk is een zelfstandig behandelcentrum waar vier (kinder)artsen en een verpleegkundig Specialist GGZ werkzaam zijn. De praktijk richt zich op kinderen, pubers en adolescenten met leer-, gedrags- en ontwikkelingsproblemen. Ook vindt er op regelmatige basis afstemming plaats met orthopedagoog generalist Meredith Lakhichand van ‘Praktijk Parels’ en wordt er advies gevraagd aan Rinske Mansens, zij is als psychotherapeut verbonden aan praktijk ‘de Binnenplaats’ in Voorburg. Deze korte lijnen zorgen dat er snel geschakeld kan worden om de geboden zorg te optimaliseren en het daarbij het perspectief te monitoren.

Er wordt daarnaast op kindniveau nauw samengewerkt met verschillende andere organisaties. Wanneer een kind al bekend is bij andere hulpverleningsorganisaties, of wanneer dit nodig blijkt, worden deze organisaties zoveel mogelijk betrokken. Wat betreft behandeling of ouderondersteuning kunnen dit bijvoorbeeld zijn; De Jutters, Curium-LUMC, Julius, Horizon, GGZ, Opvoedpoli en GezinsSupport. Ook organisaties die begeleiding in de thuissituatie of andere vormen van hulp geven, worden uitgenodigd, zoals Stichting MEE, Horizon, Prodeba, de Buitenwereld en Inzowijs. Swaenensteyn is ook aangesloten als samenwerkingspartner bij Meerpunt Zoetermeer waarbij ook vele andere Jeugdzorgverleners aangesloten zijn.

Daarnaast is er afstemming en samenwerking met onderwijsconsulenten en verschillende scholen. Zo kan er voor kinderen een afgestemde opbouw op school plaatsvinden, waarbij het kind de rest van de dag zorg krijgt op de zorgboerderij.

Er wordt vanuit de zorgboerderij regelmatig een multidisciplinair overleg (MDO) gepland, waarin de voortgang van verschillende kinderen besproken wordt. Voor een MDO worden ouders/verzorgers en betrokken hulpverleners uitgenodigd. Ook de verwijzer wordt uitgenodigd of op de hoogte gebracht. Op die manier kan de zorg goed op elkaar afgestemd worden.

Duur
De duur van de plaatsing is zeer wisselend. Voor de thuiszitters in afwachting van behandeling kan dit enkele maanden zijn. Voor kinderen waar een nieuwe onderwijsplek voor gezocht moet worden, is de duur vaak langer, afhankelijk van de mogelijkheid tot instroom op school. Ook voor kinderen en jongeren met chronische problematiek is vaak langdurige zorg nodig.

6. Kwaliteit

De zorgboerderij hecht waarde aan kwaliteit en zet zich in om deze continu te waarborgen en te verbeteren.  Dit houdt in dat een groot aantal documenten op de zorgboerderij aanwezig is, waarin procedures, protocollen en afspraken zijn vastgelegd. Het gaat onder andere om een incidentenformulier, procedure aanmelding, medicatieverstrekking, veiligheidsplan (omgaan met agressie). Deze documenten kunnen te allen tijde worden opgevraagd door verwijzers en zorgvragers.

De zorgboerderij werkt met bevoegd en bekwaam personeel dat pedagogisch geschoold is (MBO, HBO en WO). Er zijn daarnaast medewerkers die een andere achtergrond hebben of nog in opleiding zijn. De zorgboerderij is een door SBB en Aequor erkend leerbedrijf. Er zijn daarnaast soms enkele vrijwilligers werkzaam op de zorgboerderij voor de meer praktische zaken. Deze werken echter nooit individueel met een kind zonder toezicht van begeleiders. Hierdoor is er een zeer divers team met verschillende invalshoeken beschikbaar.

De zorgboerderij beschikt over het Kwaliteitswaarborg : Kwaliteit laat je zien en werkt volgens de richtlijnen van de Landelijke Federatie Landbouw en Zorg. Hierdoor wordt voldaan aan de kwaliteitswet zorginstellingen, Arbo wetgeving en de wetten klachtenrecht, medezeggenschap van cliënten en bescherming persoonsgegevens. De zorgboerderij beschikt over een veiligheidscertificaat van de Stichting Veilige Paardensport en is een zoönosen-verantwoord bedrijf.

7. Procedure aanmelding

Wanneer het een kind/jongere niet lukt om te functioneren binnen een schoolse setting kan een aanmelding gedaan worden op de zorgboerderij. Daarna volgt een intake-gesprek. Binnen dit gesprek zal er gekeken worden of de zorgboerderij voldoende kan aansluiten op de behoeften van het kind en de jongere en wordt het toekomstperspectief in kaart gebracht. Van belang is daarbij dat de zorgboerderij gezien wordt als een plek waar een kind of jongere komt ter overbrugging tot een passende vervolgplek. Afhankelijk van de hulpvraag van het kind of de jongere kan dit terugkeren naar de schoolse setting of het starten van een behandeltraject zijn.

De verwijzer of ouder/verzorger neemt via de mail of telefoon contact op over een mogelijkheid tot plaatsing op de zorgboerderij. Tijdens dit gesprek wordt vooraf besproken of er een mogelijke plaatsing zou kunnen volgen. De verwijzer moet ook positief staan tot het verstrekking van een indicatie (PGB = Persoons Gebonden Budget) of verleningsbesluit (Zorg In Natura). Na het invullen van het intakeformulier kan een afspraak worden gemaakt tot kennismaking met ouders/verzorgers en het kind of de jongere zelf. Ook is het in sommige situaties gewenst dat de verwijzer meekomt. In gevallen waarbij de problematiek complex is, komt het kind of de jongere soms de eerste keer niet mee en is het een oriënterend gesprek. Er wordt besproken wat de hulp/zorgvraag is en wat de doelen kunnen zijn waaraan gewerkt moet worden. Dan kan met de verwijzer worden afgesproken welke begeleiding het kind of de jongere nodig heeft wat betreft uren en dagen. Ook wordt besproken welke begeleiding kan worden ingezet. Begeleiding individueel en/ of begeleiding in de groep.

Belangrijk is dat de plaatsing zorgvuldig verloopt en er ook passende begeleiding kan worden ingezet om een zo groot mogelijke kans op een succeservaring te creëren. Er kan een zorg -arrangement op maat worden gemaakt en ook educatie kan worden geïntegreerd wanneer dit wenselijk is voor cliënt. In sommige gevallen kan worden besloten tot een proefplaatsing waarbij wordt gekeken in de praktijk of de cliënt passend is op de zorgboerderij.

De procedure na aanmelding kan u vinden in onderstaand stroomschema.
Stroomschema + tijdlijn versie 11-2-20

Kortom; alles is aanwezig om van Swaenensteyn een plek te maken waar kinderen en jongeren zich prettig en fijn voelen! U bent van harte welkom voor een kennismaking of een kijkje te komen nemen, maar wij werken graag op afspraak, zodat wij ook tijd aan u kunnen besteden!

Aanmeldproces zorgboerderij Swaenensteyn (5)invulbaar_gedistribueerd